آیه 70 سوره زخرف

ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ (70)

ادْخُلُوا الْجَنَّةَ: داخل شويد بهشت را، أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ‌: شما و زنان مؤمنه شما در آن، تُحْبَرُونَ‌: مسرور گردانيده شده باشيد بر وجهى كه آثار بشاشت بر وجه شما ظاهر باشد چنانچه در آيه ديگر فرمايد: «تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ».

هَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ (66) الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِينَ (67) يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ (68) الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا وَ كانُوا مُسْلِمِينَ (69) ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ (70)

يُطافُ عَلَيْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَكْوابٍ وَ فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فِيها خالِدُونَ (71) وَ تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوها بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (72) لَكُمْ فِيها فاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْها تَأْكُلُونَ (73) إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذابِ جَهَنَّمَ خالِدُونَ (74) لا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَ هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ (75)

ترجمه‌

آيا انتظار ميكشند مگر قيامت را كه بيايد آنانرا ناگهان با آنكه آنها ندانند

دوستان در چنين روز بعضيشان براى بعضى دشمنند مگر پرهيزكاران‌

اى بندگان من نيست ترسى بر شما امروز و نه شما اندوهگين ميشويد

آنانكه گرويدند بآيتهاى ما و بودند منقادان اوامر ما

وارد شويد ببهشت شما و همسرانتان آنجا اكرام و مسرور خواهيد شد

بگردش درآورده شود بر آنان قدحها و تنگ‌هائى از طلا و در آنست آنچه ميخواهد آنرا نفسها و لذّت ميبرد چشمها و شما در آن جاودانيانيد

و اين آن بهشتى است كه بارث داده شديد آنرا بسبب آنچه بوديد

جلد 4 صفحه 614

كه ميكرديد

براى شما در آن ميوه بسيار است كه از آنها ميخوريد

همانا گناهكاران در عذاب دوزخ جاودانيانند

تخفيف داده نشود بر آنها و آنان در آن نوميدانند.

تفسير

خداوند متعال براى توبيخ و ملامت كفّار و فجّار ميفرمايد كه آيا بعد از آمدن قرآن و كشف حقائق براى فرق مختلفه آنان باز منتظر چيزى هستند جز روز قيامت كه ناگهان بر آنها وارد و آنان بكلّى غافل و بى‌خبر از آن باشند چون ايمان بآن ندارند و بايد دانست كه دوستانى كه براى امور دنيوى با يكديگر مرافقت مينمايند بدون غرض الهى در آخرت با هم دشمن ميشوند چنانچه از امام صادق عليه السّلام نقل شده چون آنجا معلوم ميشود كه هر يك موجب بعد ديگرى از مقام ربوبى شده‌اند و بيكديگر ضرر اخروى وارد نموده‌اند ولى دوستى و معاشرت و مرافقتى كه براى خدا باشد مانند دوستى اهل تقوى با يكديگر در دنيا هميشه باقى و برقرار خواهد بود و در آنروز خداوند بآنها ميفرمايد اى بندگان من خوف و ترس و حزن و اندوه شما تمام شد امروز روز آسايش و راحتى شما است تا خدا خدائى ميكند و مخاطب كسانى هستند كه ايمان آوردند بائمه اطهار و مطيع و منقاد ايشان بودند چون اطاعت و انقياد از ايشان اطاعت و انقياد از خدا و پيغمبر است چنانچه مراد از متّقين هم بروايت كافى از امام صادق عليه السّلام شيعيان ايشانند و امر ميشود بآنها كه داخل بهشت شويد بازنهاتان در دنيا كه شيعه بودند اكرام و پذيرائى ميشود از شما كه مسرور شويد بطوريكه آثار سرور از چهره شما نمايان باشد و آنها داخل ميشوند و گردش ميكنند در اطراف ايشان حوران و غلمان بهشتى با قدحهائى مملوّ از طعام و تنگهائى پر از شراب طهور بهشتى كه تمام آنها از طلاى خالص است و در بهشت است آنچه نفس و دل مؤمن بخواهد از طعام و شراب و لباس و تعيّن و تجمّل و تغنّى و خلوت و جلوت و صحبت و عشرت و انواع لذائذ روحى و جسمى كه بچشم ديده شود مانند گل و سبزه و درخت و آب جارى و قصر عالى كه لذّت نظرى دارد و غير اينها كه قبلا ذكر شد و همه در آن هميشه سالم و غانم و باقى و برقرار خواهند بود و بالاتر از همه آنكه اهل تقوى اين بهشت و نعمتهاى آنرا باستحقاق در مقابل اعمالشان در دنيا مالك ميشوند و از كفّار و فجّار ارث ميبرند

جلد 4 صفحه 615

بتقريبى كه در اوّل سوره المؤمنون نقل شد و اوصاف ميوه‌هاى گوناگون زياد بهشتى مكرّر ذكر شده و اجمالش آنستكه تمام محسّنات ميوه‌هاى دنيا را دارد و از تمام عيوب آنها مبرّى است و هر چه از آنها خورده شود كم نميشود و آنجا در هر خوراكى بقدريكه شخص در دنيا خورده ميخورد و كفّار و مشركين (و قمّى ره فرموده دشمنان آل محمد صلّى اللّه عليه و اله و سلّم) در عذاب جهنّم مخلّدند و تخفيف عذابى براى آنها نيست و مأيوس از هر خيرى ميباشند و تشتهى الأنفس بدون ضمير مفعول نيز قرائت شده و گفته‌اند آن بهتر است براى آنكه كلمه طولانى نشود.

ادخُلُوا الجَنَّةَ أَنتُم‌ وَ أَزواجُكُم‌ تُحبَرُون‌َ (70)

داخل‌ شويد بهشت‌ ‌را‌ ‌شما‌ و ازدواج‌ ‌شما‌ متنعم‌ و مكرم‌ و مسرور باشيد.

ادخُلُوا الجَنَّةَ ‌از‌ ‌اينکه‌ جمله‌ استفاده‌ مي‌شود ‌که‌ ‌در‌ صحراي‌ محشر بمجرد ورود خطاب‌ مي‌رسد بدخول‌ بهشت‌ بدون‌ اينكه‌ نصب‌ ميزاني‌ ‌ يا ‌ حسابي‌ ‌ يا ‌ وقوف‌ ‌در‌ موافقي‌ داشته‌ باشند زيرا اهل‌ محشر سه‌ دسته‌اند بعضي‌ بدون‌ حساب‌ ‌به‌ بهشت‌ مي‌روند و بعضي‌ بدون‌ حساب‌ جهنم‌ و بعضي‌ مورد حساب‌ و ميزان‌ و تطاير كتب‌ ‌ يا ‌ بهشتي‌ شود ‌ يا ‌ جهنمي‌.

أَنتُم‌ وَ أَزواجُكُم‌ تعبير ‌به‌ ازواج‌ ‌از‌ باب‌ مثال‌ ‌است‌ و الا جميع‌ بستگان‌ ‌آنها‌ ‌با‌ ‌آنها‌ وارد مي‌شوند چنانچه‌ مي‌فرمايد أَلحَقنا بِهِم‌ ذُرِّيَّتَهُم‌ وَ ما أَلَتناهُم‌ مِن‌ عَمَلِهِم‌ مِن‌ شَي‌ءٍ‌-‌ طور آيه 21‌-‌ بلكه‌ يكي‌ ‌از‌ شفعاء روز قيامت‌ اينها هستند ‌که‌ ‌هر‌ ‌که‌ بآنها احسان‌ كرده‌ ‌باشد‌ ‌ يا ‌ بستگي‌ داشته‌ ‌باشد‌ شفاعت‌ مي‌كنند ‌که‌ دست‌ اقلّش‌ هفتاد نفر ‌را‌ شفاعت‌ مي‌كنند بسا هفتاد هزار.

جلد 16 - صفحه 55

تُحبَرُون‌َ متنعم‌ و مسرور و محترم‌ هستيد چنانچه‌ مي‌فرمايد‌است‌‌به‌ فَأَمَّا الَّذِين‌َ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ فَهُم‌ فِي‌ رَوضَةٍ يُحبَرُون‌َ‌-‌ روم‌ آيه 14.

]

(آیه 70)- آنچه دل بخواهد و چشم از دیدنش لذت برد ...! در اینجا پاداش بندگان خالص خدا و مؤمنان صالحی را که در آیات قبل توصیف آنها به میان آمده بود بیان می‌کند، و بهشت جاویدان را با هفت نعمت ارزنده به آنها نوید می‌دهد.

نخست می‌فرماید: از سوی خداوند بزرگ و منان به آنها خطاب می‌شود «وارد بهشت شوید» (ادْخُلُوا الْجَنَّةَ).

به این ترتیب پذیرایی کننده واقعی از آنها خداست.

سپس به نخستین نعمت اشاره کرده، می‌افزاید: «شما و همسرانتان» (أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ).

روشن است بودن در کنار همسران با ایمان و مهربان هم برای مردان لذت بخش است و هم برای زنانشان که اگر در اندوه دنیا شریک بودند در شادی آخرت نیز شریک باشند.

سپس اضافه می‌کند: «همگی غرق سرور و شادی باشید و «در نهایت شادمانی وارد بهشت شوید»! (تُحْبَرُونَ).